İşletmelerin ve tüm çalışanların güvenliğini tesis etmek işverenin sorumluluğundadır. Endüstrileşmenin artması ve çalışma koşullarının değişmesiyle birlikte işverenler iş sağlığı ve güvenliği konularına daha fazla önem vermeye başlamışlardır. Bununla birlikte alanında yetkin olan iş güvenliği uzmanlarıyla birlikte çalışmaya başlamışlardır. İş güvenliği uzmanlığı tanımı; işletmelerde çalışanlar için risk teşkil edebilecek durumların tespiti, bildirimi ve önlenmesi süreçlerinin takibini yapan kişiler olarak ifade edilebilir. Yönetmeliğe göre 50 kişi ve üstü çalışana sahip olan işletmeler tehlike sınıfı fark etmeksizin iş güvenliği uzmanı bulundurmak zorundadır. İş güvenliği uzmanlarının oldukça geniş çalışma alanları ve önemli sorumluluklar vardır. Bu görevi icra etmek isteyen kişiler için iş güvenliği uzmanı olma şartları da ilgili yönetmelikle detaylı olarak belirtilmektedir. İş güvenliği uzmanı olabilecek kişiler şu şekilde sıralanır:
- Mühendisler
- İş sağlığı ve güvenliği lisans veya ön lisans mezunları
- Teknik elemanlar
- Müfettişler
- Mimarlar
İş Güvenliği Uzmanı Görev Yetki ve Sorumlulukları Nelerdir?
İş güvenliği uzmanı görevleri çalıştıkları işletmenin niteliğine, bulunduğu tehlike sınıfına ve çalışma alanına bağlı olarak farklılık gösterebilir. İş güvenliği uzmanları aktif olarak işletme bünyesinde yer alabilir veya dışardan rehberlik, danışmanlık ve eğitim hizmetleri sağlayarak işletmelere destek olabilir. İş güvenliği uzmanı maaş konusunda da belirleyici olan etkenlerden biri çalışma alanlarının farklılığıdır. Bu alanda çalışanlar için sabit bir maaş tutarından bahsetmek pek mümkün olmamaktadır. İş sağlığı ve güvenliği uzmanının görevlerini temel olarak şöyle sıralayabiliriz:
- Çalışma ortamını yönetmelikte belirtilen standartlara göre denetlemek
- İşletmedeki riskleri ilgili mevzuatta yer alan prosedürlere önlemek
- Risk teşkil eden araç ve gereçlerin analizini yapmak
- Tehlikeli malzemelerin insan ve çevre sağlığına uygunluğunun kontrolünü sağlamak
- Hayati risk oluşturabilecek konularla ilgili işvereni bilgilendirmek ve önleyici çalışmalar yapılması için teşvik etmek
- Tüm çalışanları tehlikelere karşı korumak ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturabilmek için gerekli olan prosedürü uygulamak
- Olası tehlikelere karşı öncesinde önlem almak
- Alınan tüm önlemlere rağmen meydana gelen kaza ve yaralanmalarda sebeplerini detaylı olarak analiz etmek ve tekrarlanmaması için var olan eksikleri gidermek
- İşletmelerde oluşturulan sağlık programlarının uygulanabilir ve sürdürülebilir olmasını sağlamak
- İş sağlığı ve güvenliği kapsamında yer alan konularla ilgili çalışanlarla birlikte yöneticileri bilgilendirmek ve eğitim vermek
- İşleyişin ve uygulamaların daha sağlıklı ilerleyebilmesi için diğer birimlerle koordineli olarak çalışmak.
İş Güvenliği Uzmanı Şartları Nelerdir?
İş güvenliği uzmanı olmanın öncelikli şartı, bakanlık tarafından yetkilendirilen bir kurumdan eğitim almaktadır. Eğitime katılabilmek için de belirlenen özelliklere sahip olmak gerekmektedir. Bu görevde çalışabilmek için sadece iş güvenliği uzmanı eğitimi almak yeterli olmayıp yine bakanlık tarafından düzenlenen sınavda başarılı olarak sertifika almak gerekir. Yetkili kurumlardan eğitim almamış kişilerin sınava girme hakkı bulunmamaktadır. İş güvenliği uzmanı sertifikası 3 farklı sınıfa ayrılır. Sınavda başarılı olan kişi öncelikle sadece az tehlikeli sınıfta bulunan işyerlerinde çalışma hakkı veren C sınıfı iş güvenliği uzmanı belgesi alır. Az tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan bir işletmede görev alabilmek için C sınıfı belge ile 3 yıl çalışmış olmak ve B sınıfı uzmanlık sınavına girerek sertifika almak gerekir. A sınıfı iş güvenliği uzmanlığına yükselebilmek için, 4 yıl tehlikeli işletme sınıfında bulunan bir yerde uzman olarak çalışmak ve A sınıfı uzmanlık sınavında başarılı olmak gerekir. 50 ve üzeri çalışanı bulunan işletmelerin iş güvenliği uzmanı çalıştırma zorunluluğu bulunmaktadır. İş güvenliği uzmanının görevi sırasında tespit ettiği riskleri ve tehlikeleri işverene bildirmesi gerekir. İşverenin bildirilen konuyla ilgili herhangi bir önlem almaması durumunda uzmanın durumu Bakanlığa bildirme yetkisi bulunmaktadır.
İş Güvenliği Uzmanı Yönetmelik Kapsamında Yer Alan Konular Nelerdir?
İş güvenliği uzmanı yönetmelik kapsamında konuyla ilgili tüm cevaplara ulaşılabilmektedir. Resmi gazetede yer alan yönetmelikle iş güvenliği uzmanın tüm yetki ve sorumlulukları detaylı olarak sıralanmıştır. İş güvenliği uzmanı olarak çalışmak isteyen kişilerin bilmesi gereken tüm kavramlar açıklamalarıyla birlikte yer almaktadır. İş güvenliği uzmanı kursu, İSG Katip, eğitim kurumları gibi kavramların açıklamalarına yer verilmektedir. Eğitim kurumlarıyla ilgili başvuruların nasıl ve nereye yapılacağı, eğitim programlarının kapsamı ve belgelendirme konuları detaylandırılmıştır. Ayrıca yönetmelikte uzmanın çalışma usul ve esasları başlığı altında iş güvenliği uzmanı çalışma süreleri belirlenmiştir. Yönetmeliğe göre çalışma süreleri şu şekildedir:
- Az tehlikeli sınıfta bulunan işletmeler; ayda en az 12 saat (1000 ve üzeri işçi çalıştırması durumunda tam gün)
- Tehlikeli sınıfta bulunan işletmeler; ayda en az 24 saat (750 ve üzeri işçi çalıştırması durumunda tam gün)
- Çok tehlikeli sınıfta yer alan işletmeler; ayda en az 36 saat (500 ve üzeri işçi çalıştırması durumunda tam gün)
ASLAN İŞ OSGB donanımlı kadrosuyla iş güvenliği uzmanlık hizmeti vermekte ve tüm süreçleri yönetmeliğe uygun olarak yürütmektedir.
İş güvenliği uzmanı nasıl olunur?
İş güvenliği uzmanı olarak görev yapabilmek için yetkili eğitim kurumları tarafından düzenlenen eğitimlere katılarak sınavdan başarılı sonuç almak gerekir.
İş güvenliği uzmanı ne iş yapar?
İş güvenliği uzmanı, işletmelerin risk değerlendirmelerini yapar. İş kazaları yaşanmasının önüne geçmek için önlemler alır ve çalışanları bilgilendirir.
İş güvenliği uzmanı sertifikası nasıl alınır?
İş güvenliği uzmanı sertifikası almaya hak kazanabilmek için İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen İş Yeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı sınavından başarıyla geçmek gerekir. Sınavı başarıyla geçenler sınıflarına uygun olan sertifikayı almaya hak kazanırlar.