6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereğince işe giren kişilerin sağlık raporu alması zorunlu kılınmıştır. İçiler için işe girmeden önce verilmesi istenen bazı belgelerin yanında sağlık raporları da bulunmaktadır. Rapor içerisinde işçinin çalışmaya uygun olup olmadığı, çalışmasına engel bir sağlık sorunun olup olmadığı kontrol edilir. Hem fiziksel hem akciğer grafisi, işitme testi, kan testleri gibi pek çok tetkik istenmektedir. Yasaca zorunlu olan bu rapor çok geniş kapsamlıdır. İş sırasında oluşabilecek istenmeyen durumları önlemek, gerekli tedbirler almak için işçinin sağlığını korumak adına oldukça önemlidir. Özellikle inşaat sektöründe karşılaşılabilecek pek çok iş kazası ve meslek hastalığı durumları söz konusu olabilmektedir. Üstelik işçiler beden güçlerini kullanarak çalışmalar yapmaktadır. Bu gibi durumlarda ise özellikle işçilerin sağlık raporu alması özellikle gereklidir. Bu raporlar her işe girişten önce alınması gereken zorunlu raporlardır. Yapı denetim raporu nedir sorusunun cevabı ise işe giriş raporuyla aynıdır olacaktır. İnşaat sektöründe çalışmalar riskli çalışma ortamı olarak görüldükleri için özellikle bu raporların alınması ve işe uygunluk kontrolünün sağlanması gerekmektedir. Yapı denetim sağlık raporu olmayan kişiler işe alınmayacak işe alınmak için bu rapor zorunluluğu bulunmaktadır.
Sağlık raporu işveren açısından oldukça olumlu olan bir durumken aynı zamanda işçi içinde oldukça olumludur. Sonuç olarak tam kapsamlı genel bir muayene olduğu için sağlığı hakkında detaylı bilgiler edinme şansı olur. Bunların yanı sıra işe uygun olup olmadığını teyit ederek ilerde yaşayabileceği sağlık sorunlarının önüne geçmiş olur. Aynı zamanda işe başladıktan sonra karşılaşabileceği meslek hastalıklarının takibini de işe başlamadan önce aldığı sağlık raporu sayesinde takip ve kıyaslama şansı bulunur. Özellikle yapı denetim gibi inşaat sektöründe çalışan kişilerin meslek hastalıklarına yakalanma şansları yüksektir. Sürekli toz soluma, kimyasal maddeler ile çalışma gibi durumlar ise ilerleyen süreçte bazı hastalıkları getirebilir. Tüm bunların ön görülmesi ve engellenebilmesi için sağlık raporları gerekmektedir. Tüm bunlar yapı denetim sağlık raporu ne işe yarar sorusunun birer cevabı niteliğindedir.
Sağlık Raporunda İstenen Sağlık Tetkikleri Nelerdir?
6331 Sayılı İş Kanunun 15. Maddesinin B Fıkrasında işçilerin hangi hal ve durumlarda bu raporları alması gerektiği ve sağlık raporlarında nelerin bulunması gerektiği belirtilmiştir. Alınacak bu sağlık raporunda istenilen tetkik ve testler oldukça kapsamlıdır. İşçinin hem fiziki hem ruhsal olarak işe hazır olup olmadığı bu testler neticesinde kontrol edilmektedir. Yapı denetim için sağlık raporu içinde bulunması gerekenleri maddeler halinde sıralayacak olursak;
- Akciğer Grafisi; Özellikle yapı denetim gibi inşat sektörlerinde işçi sağlığı için oldukça önemli testlerden biridir. Göğüs hastalıkları uzmanı tarafından istenen akciğer grafisi kontrol edilir ve çalışmaya uygun olup olmadığına dair raporlanır. Bu grafinin incelenmesi neticesinde kişinin pek çok hastalığa sahip olmadığı anlaşılabilir aynı zamanda erken teşhis konulabilmesi de söz konusu olmaktadır.
- Solunum Fonksiyon Testi; SFT kısaltmasıyla raporda geçmektedir. Bu test nefes alıp verme durumunu kontrol etmek amacıyla yapılmaktadır. Akciğere giren ve çıkan havanın hacmini ölçen küçük bir alet bulunur. Herk kişi için ağızlık değiştirilir ve kişilerin bu cihazı ağızlarına sokarak belirli aralıklarla nefes alması ve üflemesi istenir. Makineden okunan değere göre rapor düzenlenir.
- İşitme Testi; Bu test içinin işitme duyularının derecesini ölçmeye yarayan bir testtir. Kişiler test sırasında ses yalıtımı olan bir odaya alınırlar. Taktıkları kulaklıklara belirli derecelerde sesler verilir ve bu sesleri duyduklarında butona basmaları istenir. Kişinin duyduğu sesler siteme işlenir ve bir grafik çıkarılır. Uzman doktor bu raporu imzalayarak çalışma yetkinliğinin olup olmadığını belirtir. Özellikle yüksek sese maruz kalarak çalışması gereken işçilerin çalışmaya başlamadan önce bu testi yaptırmaları sonrasında yaşayabilecekleri meslek hastalıklarının tespitini de kolaylaştırmış olur.
- Göz muayenesi; Göz doktoru tarafından gözde bir bozukluk olup olmadığı kontrol edilir ve çalışmaya uygun olup olmadığıyla ilgili bilgiler raporlanır.
Sağlık Raporunda İstenen Kan Testleri Nelerdir?
İş Kanununa göre istenilen yapı denetim raporu içinde kişilerden detaylı kan testleri de istenmektedir. Kişiden alınan kan örnekleri laboratuvarlarda üç farklı şekilde taranırlar. Hemotolojik tahliller, Biyokimya tahlilleri ve Hepatit Tahlilleri yapılır. Kan testi sonuçları rapora eklenir ve ilgili hekimler tarafından çalışmaya engel bir durum olup olmadığı raporlanır. İstenilen kan testlerini maddeler halinde sıralayacak olursak;
- Hematolojik tahliller; kan sayımı yani hemogram, sedimantasyon ve Periferik yayma
- Biyo kimya tahlilleri; Kan şekeri, üre, kolesterol, kreatinin, Trigliserit, HDL, LDL, AST (SGOT), ALT (SGPT), Fosfor, Sodyum, Potasyum, Klorür, Demir, Demir bağlama kapasitesi, Kalsiyum, Total protein, Albumin, Ürik asit,Total Bilirubin, Direk Bilirubin, Amilaz, CK, CK-MB, AS , CRP, RF
- Hepatit Tahlilleri; HbsAg, Anti-Hbs, Anti-HAV IgM, HbeAg, Anti-HBe, Anti-HIV, Anti-HCV. Özellikle bulaşıcılık riski söz konusu olan hepatit ve Hıv testi bu noktada önemlidir. Diğer çalışanlara bulaşabilecek hastalıkların kontrolleri özellikle sağlanmaktadır.
Ayrıca tüm bu kan tahlillerinin yanında aynı zamanda idrar tahlili de istenmektedir. İlgili hekimler tüm bu test sonuçlarını rapora ekler ve çalışmayı engelleyecek bir durum olup olmadığını belirtirler.
Bunların yanı sıra birde bazı aşılar olmanız beklenmektedir. İşe başlamadan önce bu aşıları olduysanız olduğunuzda dair yazılı belgeyi rapora ekleyebilirsiniz. Eğer aşınız yoksa sağlık raporu muayenesi sırasında bu aşıları olabilirsiniz. İstenilen aşılar ise, tetanoz aşısı ve hepatit aşısıdır.
Çalışılacak kurumun yaptığı işe göre ek bazı test veya tahliller istenebilir. Örneğin gıda sektöründe çalışacak bir kişi veya kreşlerde çocuklar ile çalışacak bir kişi için tüm bu testlerin yanında bir de portör testi yer almaktadır. Bu testin içeriğinde ise; gaita mikroskopisi, gaitada parazit, parazit yumurtası incelenmesi yapılır aynı zamanda gaitada kültürü, antibiyogramı ve boğaz kültürü alınmaktadır.
Yapı Denetim İçin Sağlık Raporu Nereden Alınır?
İşe başlarken istenilen sağlık raporları oldukça detaylıdır. Doğru sonuçlar için işinde uzman olan güvenilir bir sağlık kuruluşuyla çalışılması gerekir. Yapı denetim için sağlık raporu nereden alınır sorusunun cevabı ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik Kurumu ve Sağlık Bakanlığı tarafından yetki verilmiş OSGB kuruluşlarında bulunan işyeri hekimlerinden alınacaktır. Yasada belirtildiği üzere bu raporlar sadece iş yeri hekimleri tarafından düzenlenebildiği için her sağlık kuruluşundan alınması mümkün olmamaktadır. Sağlık ocağı gibi sağlık kuruluşlarından bu rapor alınamamaktadır. Sağlık ocaklarının bu raporları sağlamak için gerekli ekipmanları ve yetkisi bulunmamaktadır. Yetki verilmemiş bir sağlık kuruluşundan alınan rapor geçersiz olarak kabul edilir. Hem işveren hem işçi için rapor alma sürecinin şeffaf ve kolay yürütülmesi önemlidir. Bu nedenle iyi ve doğru hizmet veren yerlerden bu raporun sağlanması önemlidir. Üstelik doğru sonuçların alınması için tam teşekkülü ve uzman kişilerin olduğu yerlerin iyice araştırılması gerekir. Yapılan araştırmalar sonucunda en uygun yerde bu testler yaptırılarak işe giriş raporu alınabilir. Yapı denetim raporu nasıl alınır sorusunun cevabı ise AYA OSGB ile işinde uzman hekim ve sağlık personeli sayesinde, hızlıca ve güvenle bu rapor alınabilir olur.